Coraz więcej osób otwarcie mówi o korzystaniu z psychoterapii. Temat ten przestaje więc już być tabu. I bardzo dobrze, bo psychoterapia może nam naprawdę wiele dać. Dobrze byłoby więc dowiedzieć się, czym jest psychoterapia i w jakich okolicznościach warto byłoby z niej skorzystać. Dobrym pomysłem będzie także zapoznanie się z jej najpopularniejszymi nurtami. Wreszcie, należy zastanowić się nad tym, jak wybrać dobrego psychoterapeutę. Warto także mieć świadomość tego, jak przebiega proces psychoterapeutyczny i jak długo powinien on trwać. Ponadto, doskonale byłoby wiedzieć, na jakiego rodzaju rezultaty możemy właściwie liczyć. Jest to jednak kwestia bardzo indywidualna i każdy musi poniekąd dowiedzieć się tego sam.
Czym jest psychoterapia?
Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, czym właściwie jest psychoterapia. Dla niektórych pojęcie to brzmi nieco enigmatycznie. Tymczasem psychoterapia to nic innego jak stosowanie pewnych metod psychologicznych, które mają na celu poprawę komfortu życia osób, które na nią uczęszczają. Warto zaznaczyć, że proces psychoterapii wymaga systematycznych spotkań z terapeutą. Zazwyczaj odbywają się one raz w tygodniu, chociaż w niektórych nurtach wskazane jest uczęszczanie na terapię dwa razy w tygodniu. Wszystko zależy od indywidualnego przypadku. Warto zaznaczyć, że istnieje wiele technik psychoterapeutycznych, a sama psychoterapia ma skuteczność potwierdzoną badaniami naukowymi. Co ważne, psychoterapia może często stanowić uzupełnienie leczenia medycznego. Aby terapia miała szansę się powieść, konieczna jest współpraca między pacjentem a terapeutą. Dlatego też tak istotne jest znalezienie dobrego specjalisty, do którego będziemy mieć zaufanie. Czasami takie poszukiwania mogą potrwać dość długo, dlatego warto uzbroić się w cierpliwość.
Komu może pomóc psychoterapia?
Metody psychoterapeutyczne mają szansę pomóc naprawdę wielu osobom. Tak naprawdę, z psychoterapii może skorzystać każdy, kto odczuwa taką potrzebę. Pewnym osobom może być ona jednak szczególnie potrzebna. Przede wszystkim, psychoterapia znajduje zastosowanie w leczeniu różnego rodzaju zaburzeń psychicznych. Mowa tu o depresji, jak również o zaburzeniach lękowych. Wreszcie, bywa nieoceniona w przypadku zaburzeń osobowości. Zaburzenia osobowości należy leczyć przede wszystkim przy pomocy psychoterapii. Leczenie farmakologiczne bywa bowiem zawodne. Z psychoterapii warto skorzystać również wtedy, gdy pojawiają się trudności adaptacyjne, na przykład po zmianie miejsca zamieszkania czy pracy. Wreszcie, może okazać się zbawienna, jeżeli utraciliśmy bliską osobę lub zmagamy się z nagłym pogorszeniem stanu zdrowia. Psychoterapia ma także wiele do zaoferowania każdemu, komu zależy na odkryciu swoich zasobów i pracy nad sobą. Zawsze można bowiem poprawić swoje funkcjonowanie, zarówno w środowisku pracy, jak i w relacjach z innymi ludźmi. Każdy powinien więc sam odpowiedzieć sobie na pytanie o to, czy warto zdecydować się na rozpoczęcie procesu psychoterapeutycznego czy też może nie jest to rozwiązanie dla nas.
Jakie są najpopularniejsze nurty psychoterapii?
Psychoterapia może odbywać się w różnych nurtach i warto mieć tego świadomość. Najpopularniejszymi nurtami są bez wątpienia psychodynamiczny oraz poznawczo-behawioralny. Jeżeli chodzi o nurt psychodynamiczny, wyrasta on z psychoanalizy. Psychoterapeuci psychodynamiczni twierdzą, że pacjenci mają do czynienia z konfliktami wewnętrznymi, które nierzadko są nieuświadomione. Ponadto, źródeł złych mechanizmów radzenia sobie w dorosłym życiu upatrują zazwyczaj w dzieciństwie. Praca w tym nurcie będzie więc w jakimś stopniu koncentrowała się wokół dzieciństwa pacjenta. Jeżeli chodzi zaś o psychoterapię w ujęciu poznawczo-behawioralnym, koncentruje się ona zazwyczaj na tym co “tu i teraz”. Terapeuta pracuje z pacjentem nad opanowaniem konkretnych metod radzenia sobie z problemami. Psychoterapia w tym nurcie jest zazwyczaj zdecydowanie krótsza niż psychoterapia w ujęciu psychodynamicznym. Wyróżnić można także inne nurty, takie jak Gestalt, integracyjny czy systemowy. Popularna jest również terapia schematów, która wyrasta niejako z psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Dobrym pomysłem będzie więc zastanowienie się nad tym, jaki nurt będzie dla nas najodpowiedniejszy. Zdecydowanie ważniejsza od nurtu, w jakim odbywa się terapia jest jednak relacja, jaka zachodzi między terapeutą a pacjentem. To jej przypisuje się duże znaczenie lecznicze, zwłaszcza w ujęciu psychodynamicznym.
Czym jest kontrakt terapeutyczny?
Każdy, kto zdecyduje udać się na psychoterapię, spotka się najprawdopodobniej z pojęciem kontraktu terapeutycznego. Dla wielu osób pojęcie to może brzmieć enigmatycznie. Warto byłoby więc dowiedzieć się czegoś na jego temat, jeszcze zanim udamy się do gabinetu psychoterapeutycznego. Przede wszystkim, każdy musi mieć świadomość tego, że pierwsze dwa lub trzy spotkania nie są psychoterapią. To konsultacje, podczas których pacjent oraz terapeuta mają okazję się poznać. Pacjent będzie mógł określić, czy chce pracować z danym specjalistą. Terapeuta będzie zaś mógł określić, czy jest w stanie mu pomóc. Czasami problem pacjenta jest tak poważny, że terapeuta nie czuje się na siłach, by mu pomóc. Wówczas powinien wskazać pacjentowi innego, bardziej doświadczonego psychoterapeutę. Niekiedy, może on zalecić wizytę u lekarza psychiatry. Jeżeli po odbyciu konsultacji, pacjent oraz terapeuta stwierdzą, że chcą i mogą ze sobą pracować, dochodzi do psychoterapii właściwej, Poprzedza ją właśnie wspomniany już kontrakt psychoterapeutyczny. Pacjent wraz z terapeutą określają w nim miejsce i czas swoich spotkań. Ponadto, ustalają zasady związane z płatnością oraz z odwoływaniem sesji. Kontrakt służy również sformułowaniu celów psychoterapeutycznych. To właśnie one będą realizowane podczas psychoterapii.
Dobry psychoterapeuta to podstawa
Aby proces psychoterapeutyczny miał szansę się powieść, należy znaleźć dobrego specjalistę. Przede wszystkim, psychoterapeuta powinien mieć odpowiednią wiedzę i kwalifikacje. Musimy więc dowiedzieć się, jakiego rodzaju studia ukończył. Najlepiej, jeżeli będzie to psychologia. Istotne jest również i to, aby terapeuta ukończył szkołę psychoterapeutyczną w wybranym przez siebie nurcie. Zazwyczaj trwa ona 4 lata. Dobry psychoterapeuta powinien również stale poddawać się tak zwanej superwizji. Nie ulega wątpliwości, że pomocne mogą okazać się opinie klientów na temat poszczególnych specjalistów. Im więcej pozytywnych opinii, tym większe prawdopodobieństwo tego, że dany specjalista naprawdę nam pomoże. Należy unikać sięgania po pomoc osoby, która z jakichś względów unika okazywania dyplomu i nie mówi zbyt wiele o swoim wykształceniu. Czasami psychoterapeuta jest wykwalifikowany i empatyczny, ale praca z nim z jakichś powodów nam nie odpowiada. Nie ma w tym nic złego. W takiej sytuacji należy po prostu kontynuować poszukiwania idealnego fachowca.
Efekty zależą w dużej mierze od nas samych
Wiele osób pragnie wiedzieć, jakie są właściwie efekty psychoterapii. Na tak postawione pytanie nie da się jednak w jakiś konkretny sposób odpowiedzieć. Wpływa na to bowiem zbyt wiele czynników. Przede wszystkim, istotne są nasze cele, które zamierzamy dzięki psychoterapii zrealizować. Każdy może zaś posiadać inne cele i jest to w pełni zrozumiałe. Celem może być na przykład lepsze radzenie sobie ze stresem, ale również pełniejszy wgląd w siebie. Ważne jest to, aby mieć świadomość tego, że jedne cele da się zrealizować szybciej, a inne nieco później. Wiele zależy od tego, jak poważny jest nasz problem. Logiczne jest to, że praca nad tymi poważnymi może zająć nam zdecydowanie więcej czasu niż praca nad tymi, które tak poważne nie są. Wskazana jest więc cierpliwość. Na efekty trzeba będzie bowiem nieco poczekać. Jeżeli jednak terapia wydaje nam się nieefektywna, porozmawiajmy o tym ze swoim terapeutą. W ostateczności, zawsze można będzie rozważyć zmianę nurtu bądź psychoterapeuty.
Czas trwania terapii nie zawsze można z góry określić
Wiele osób zastanawia się nad tym, jak długo trwa właściwie psychoterapia. Na tak postawione pytanie nie da się niestety udzielić prostej odpowiedzi. Psychoterapie mogą być krótkoterminowe, jak i długoterminowe. Jak wspomniano wyżej, krótkoterminowe są z założenia psychoterapie w nurcie poznawczo-behawioralnym. Ponadto, krótko trwa także psychoterapia skoncentrowana na rozwiązaniach. Z założenia długoterminowa jest psychoterapia w ujęciu psychodynamicznym. Trzeba zdawać sobie jednak sprawę z tego, że czas trwania psychoterapii jest w dużej mierze zależny od rozmiaru problemów samego pacjenta. Zakończenie psychoterapii powinno być przemyślane i bezpieczne. Nagłe zakończenie procesu psychoterapeutycznego raczej nie będzie dobrym rozwiązaniem.
Kiedy psychoterapia to za mało?
Niestety, czasami psychoterapia nie wystarczy, aby możliwa była poprawa samopoczucia. Niekiedy, wskazana jest równoległa psychoterapia oraz farmakoterapia. O takim rozwiązaniu należałoby pomyśleć przede wszystkim wtedy, gdy borykamy się z różnego rodzaju zaburzeniami psychicznymi, które znacząco utrudniają nam codzienne funkcjonowanie. Mowa tu chociażby o epizodach depresyjnych, zwłaszcza tych ciężkich. Ponadto, psychoterapia powinna być wsparta leczeniem farmakologicznym w przypadku poważnych zaburzeń lękowych. Niekiedy, wsparcie lekarskie wskazane jest w przypadku zaburzeń osobowości. W przebiegu zaburzeń osobowości dochodzi bowiem do derealizacji czy depersonalizacji, które powodują znaczne obniżenie jakości życia pacjenta. Jeżeli więc nasze zdrowie psychiczne uległo znacznemu pogorszeniu, najlepszym rozwiązaniem będzie wizyta u psychiatry oraz u psychoterapeuty. Lekarz psychiatra będzie mógł przeprowadzić wywiad z pacjentem, w oparciu o który możliwe będzie postawienie diagnozy. Po postawieniu diagnozy możliwe będzie zaproponowanie skutecznego leczenia. Leczenie farmakologiczne oraz psychoterapia na pewno przyniosą efekty. Trzeba jednak być cierpliwym, bo leki psychiatryczne nie działają od razu, ale dopiero po kilku tygodniach.