I. Zadbaj o suchy boks!
Mokre podłoże w boksie sprzyja rozwijaniu bakterii w strzałce kopyta, co prowadzi do jej gnicia. Jeśli twój koń ma miękkie strzałki, wrażliwe na dotyk albo przy czyszczeniu znajdujesz na kopystce szaro-brunatną maź o zapachu zgnilizny, prawdopodobnie jest to gnicie strzałek. Aby do tego nie dopuścić, regularnie wymieniaj ściółkę, a latem usuwaj obornik. Konie, które wyjadają całą słomę, mogą być trzymane na trocinach – dzięki temu łatwiej o czystość w boksie. Wybieraj stajnie, w których podłoga w boksie posiada odpowiedni odpływ (dobrze sprawdzają się podłogi drewniane lub z kostki).
II. Stosuj o zbilansowaną dietę!
Jesteś tym, co jesz – twój koń również. Zbyt duża podaż węglowodanów niestrukturalnych (a więc m.in. skrobi) jest uznawana za podstawową przyczynę powstawania ochwatu, czyli zapalenia tworzywa kopytowego. Najczęściej dochodzi do tego przez nadmierną podaż paszy treściwej (więcej o paszach treściwych przeczytasz TUTAJ), jednak coraz częściej obserwuje się przypadki ochwatu w wyniku przejadania się wiosenną trawą, szczególnie przez kucyki. Z drugiej strony, niedobory żywieniowe powodują, że konie czerpią energię z białek budujących kopyta, przez co stają się one kruche i łamliwe. Należy również zadbać o dostarczanie koniom takich substancji odżywczych, jak biotyna, miedź, cynk oraz wysokiej jakości aminokwasy, dostępnych m.in. w formie suplementów diety.
III. Regularnie padokuj!
O ile na padoku nie zalega woda, padokowanie pozwala kopytom odpocząć od mokrego podłoża w boksie. Spacerując po pastwisku konie masują podeszwę kopyta, co według niektórych wspomaga jego wzrost i regenerację. Odpowiednia dawka ruchu pozwala również rozładować nadmiar energii, a więc zapobiega ochwatowi. Ale uwaga! Wiosną, kiedy trawy na pastwisku szybko rosną, konie zagrożone ochwatem powinny być wypasane wczesnym rankiem lub na zacienionych kawałkach łąki – wtedy zawartość węglowodanów niestrukturalnych, które przyczyniają się do powstania ochwatu jest najmniejsza.
IV. Jeźdź po odpowiednim podłożu!
Jazda po twardym podłożu może powodować podbicie charakteryzujące się kulawizną, ciepłotą kopyta i jego wrażliwością na dotyk. Szczególnie narażone są na nie konie z wrażliwą podeszwą kopyta. Jeśli twój koń nie jest podkuty, zawsze przejeżdżaj stępem przez asfalt i beton. Dbaj o to, aby na ujeżdżalni nie było kamieni ani innych ostrych przedmiotów. Następując na nie, koń może nie tylko się podbić, ale również nagwoździć, a więc przebić podeszwę kopyta. W terenie jeźdź tylko po znanych drogach, unikaj szczególnie tych kamienistych oraz ścieżek, z których wystają korzenie.
V. Czyść kopyta przed i po jeździe oraz po powrocie z padoku!
Podczas jazdy oraz padokowania w strzałce kopyta, oprócz piachu, mogą utknąć kamyki. Jeśli ich nie usuniesz, koń może się podbić, a w efekcie okuleć. Obowiązkowo czyść więc kopyta przed i po jeździe, a jeśli to możliwe, również po powrocie konia z padoku. Sprawdzaj również, czy kamyki nie utknęły pomiędzy podeszwą kopyta a podkową, gdyż te są dla konia szczególnie niebezpieczne.
VI. Znajdź dobrego strugacza lub podkuwacza!
Jeśli twój koń nosi podkowy, zawsze istnieje ryzyko, że kowal za głęboko wbije podkowiaka, w wyniku czego naruszy żywą część kopyta. Objawami zagwożdżenia jest kulawizna i ból w okolicy podkowiaka. Dlatego zawsze wybieraj dobrego, zaufanego podkuwacza! Prawidłowe struganie może wyprowadzić konia z wielu stanów chorobowych, jak ochwat czy gnicie strzałki, a także skorygować wąskie lub sztorcowe kopyta.
VII. Pilnuj terminów rozczyszczania kopyt!
Przerośnięte kopyta mają skłonność do pękania i kruszenia się. Jeśli kawałek przerośniętego kopyta odpadnie, może to spowodować bolesność i kulawiznę, a w efekcie brak możliwości użytkowania konia nawet przez długi czas, zanim kopyto nie odrośnie. Wiele koni nierównomiernie zdziera kopyta. Zwlekanie z ich rozczyszczaniem może więc również doprowadzić do kontuzji aparatu ruchu w wyniku nierównomiernego obciążania stawów. Dlatego nie zaniedbuj terminów strugania i zmiany podków. Sam nie chciałbyś przecież trenować w za małych butach.
VIII. Trenuj rozsądnie!
Przeciążenia podczas treningu, szczególnie u młodych koni, mogą doprowadzić do zapalenia trzeszczki kopytowej – bolesnej choroby, która objawia się skracaniem wykroku, sztywnym krokiem, szczególnie na twardym podłożu i niechęcią do skoków. Dlatego zachowaj rozsądek i nie spiesz się zanadto z treningiem. Poświęć również trochę czasu na występowanie konia po treningu, a w chłodne dni przykryj go derką osuszającą. Przeciągi nie służą zgrzanym koniom – nagłe wychłodzenie rozgrzanego organizmu, a także pojenie zimną wodą tuż po treningu to czynniki ryzyka powstania ochwatu.
IX. Ochraniaj!
Jeśli twój koń tylnymi kopytami zahacza o piętki przednich kopyt, czyli ściga, zainwestuj w specjalne ochraniacze kopyt – kalosze. Zakładaj je na każdy trening oraz na padok. Rany piętek same w sobie nie są groźne, ale znajdują się w miejscu, które trudno chronić przed zabrudzeniem i mogą trudno się goić.
X. Obserwuj!
Podczas czyszczenia kopyt zwracaj szczególną uwagę na to, czy kopyta nie są ciepłe, jak wygląda strzałka oraz czy koń normalnie zachowuje się podczas czyszczenia kopystką. Niepokój i nieposłuszeństwo mogą być oznaką bólu kopyta spowodowanego chorobą lub urazem. Każdą zaobserwowaną nieregularność ruchu testuj w ręku – przebiegnij z koniem po nieco twardszym podłożu i poproś kogoś doświadczonego, aby sprawdził, czy koń nie kuleje.