Cele biznesowe są istotnym składnikiem każdego biznesplanu. Dobrze postawione cele pozwolą nadać działaniu kierunek, zwrócić uwagę na sprawy istotne w realizacji danego przedsięwzięcia. Sformułowanie celów pomaga stworzyć strategie i plany, co pozwoli określić zadania. Określenie celów biznesowych ważne jest nie tylko podczas pisania biznesplanu, ale w trakcie całego procesu zarządzania organizacją.
Określanie celów warto rozpocząć od analizy SWOT. Wiedza na temat tego, w jakim miejscu znajduje się firma: mocne i słabe strony oraz otoczenie, w którym się znajduje: szanse i zagrożenia. Pomoże odpowiedzieć na pytanie, co zrobić, aby osiągnąć dany efekt.
Podział celów biznesowych
Cele biznesowe dzielą się na:
- Strategiczne
- Taktyczne
- Operacyjne
Cel strategiczny organizacji jest określany przez zarząd firmy na podstawie wizji i planu strategicznego firmy. Ten cel wyznacza głównie kierunki w jakim działa firma.
Od celu strategicznego są wyprowadzane cele taktyczne. Taki cel nie dotyczy całej organizacji, ale jej części. W przypadku działań marketingowych cel taktyczny może dotyczyć również danego produktu danej firmy.
Cele operacyjne są formułowane na podstawie celów taktycznych. Dotyczą one konkretnych zadań realizowanych przez poszczególne osoby Zarówno cele taktyczne, jak i operacyjne muszą spełniać kryteria jakości.
Model SMART
W celu określenia kryteriów jakości celów przydatna może być model SMART. Zgodnie z nim cel musi być skonkretyzowany, osiągalny, określony w czasie i mierzalny:
- S (specified) – sprecyzowane. Aby cele były sprecyzowane, należy odpowiedzieć na ważne pytania. Co chcemy osiągnąć, po co chcemy osiągnąć i jak chcemy to osiągnąć. Odpowiedź na te pytania może pomóc określić kierunek, w którym zmierza dana firma.
- M (measurable) – mierzalne. Gdy cele są mierzalne, możemy określić, na jakim etapie jesteśmy oraz wskaźniki, jakimi będziemy mierzyć cel. Mierzenie pozwoli nam określić, w jakim miejscu znajduje się nasza firma i co musimy jeszcze zrobić, żeby osiągnąć dany efekt. Dzięki mierzeniu zdobywamy informacje, na podstawie których możemy podjąć określone decyzje. Możemy ustalić, czy udało się osiągnąć dany cel, co było przeszkodą oraz jak nie popełnić podobnego błędu w przyszłości.
- A (achievable) – osiągalne. Cele ogólne wyznaczają wizję firmy. Natomiast cele taktyczne i operacyjne powinny być możliwe do osiągnięcia. Określając cel, musimy wziąć pod uwagę ile czasu, środków i zasobów, by go zrealizować.
R (revelant) – istotne. Cele muszą być istotne dla przedsiębiorstwa. Musimy wiedzieć, czy zrealizowanie celu przyczyni się do rozwoju firmy, czy podniesienia jej przychodu.
T (time-bound) – określone w czasie. Określenie celów w czasie jest bardzo istotne.
Określenie celów biznesowych jest jednym z najważniejszych etapów zarządzania firmą. Odpowiednio sformułowane cele określają wizję i misję firmy oraz pomagają wyznaczyć działania. Wyznaczenie celów biznesowych umożliwia też ewaluację działań firmy.